Bác sĩ chẩn đoán thiểu ối 3 tháng giữa khiến bạn băn khoăn, lo lắng? Nếu nhận biết sớm và điều trị đúng cách, bạn có thể vượt qua an toàn. Cụ thể, dấu hiệu thiểu ối 3 tháng giữa là gì? Nguyên nhân nào gây thiểu ối giai đoạn sớm? Cùng tìm hiểu ngay nội dung bài viết để nhận biết và điều trị thiểu ối tam cá nguyệt thứ hai hiệu quả nhé.

Thiểu ối 3 tháng giữa thai kỳ là gì?

Thiểu ối 3 tháng giữa thai kỳ là tình trạng lượng nước ối trong buồng tử cung thấp hơn mức bình thường, xảy ra trong khoảng từ tuần 14 đến tuần 27 (tam cá nguyệt thứ hai).

Bác sĩ chẩn đoán thiểu ối thông qua siêu âm, khi: Chỉ số nước ối AFI (Amniotic Fluid Index) < 5cm, hoặc góc ối sâu nhất MVP (Maximum Vertical Pocket) < 2cm.

Ít nước ối 3 tháng giữa ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình hình thành và phát triển của thai nhi

Dấu hiệu thiểu ối 3 tháng giữa

Thiểu ối thường diễn biến âm thầm. Đây là những dấu hiệu bạn cần chú ý để bảo vệ thai nhi:

1. Bụng nhỏ hơn so với tuổi thai

Khi khám thai định kỳ, nếu chiều cao tử cung hoặc vòng bụng phát triển chậm hơn bình thường, bác sĩ có thể nghi ngờ thiểu ối hoặc thai chậm phát triển trong tử cung.

2. Thai máy yếu hoặc không rõ

Ở cuối tam cá nguyệt thứ hai (khoảng tuần 20–27), thai nhi đã có những cử động rõ rệt. Nếu mẹ bầu cảm thấy thai đạp yếu, không đều hoặc ít hơn bình thường, đây có thể là dấu hiệu thai đang gặp bất lợi.

3. Rỉ nước âm đạo bất thường

Một số mẹ có thể bị rỉ ối mà không nhận ra, chỉ cảm thấy đáy quần lót ẩm liên tục hoặc nhầm với khí hư loãng. Nếu tình trạng này kéo dài, rất có thể lượng nước ối đang giảm dần.

4. Cảm giác bụng cứng, căng tức khó chịu

Ít nước ối có thể khiến mẹ bầu cảm thấy bụng căng, nặng hơn bình thường hoặc cảm giác thai cử động sát thành bụng rất khó chịu.

Bụng nhỏ hơn so với tuổi thai là dấu hiệu thiểu ối 3 tháng giữa nên thăm khám ngay

Nguyên nhân gây thiểu ối 3 tháng giữa thai kỳ

Thiểu ối 3 tháng đầu và 3 tháng giữa thai kỳ thường do những bất thường từ thai nhi và sức khỏe của người mẹ như:

1. Dị tật hệ tiết niệu của thai nhi

Đây là nguyên nhân nghiêm trọng nhất. Nếu thai nhi bị bất thường ở thận, niệu quản hoặc bàng quang sẽ khiến lượng nước tiểu tiết ra sẽ giảm hoặc mất hoàn toàn. Do nước tiểu là thành phần chính của nước ối từ sau tuần thứ 16, nên những dị tật này dễ gây thiểu ối nặng, thậm chí cạn ối.

2. Rỉ ối kéo dài hoặc vỡ ối

Một số mẹ bầu có thể bị rỉ nước ối âm thầm do tổn thương một lớp màng ối, khiến nước ối thoát ra dần qua âm đạo. Rỉ ối thường khó nhận biết, dễ bị nhầm với khí hư loãng. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, tình trạng này sẽ làm giảm thể tích ối nghiêm trọng.

3. Rau thai hoạt động kém

Khi bánh rau bị canxi sớm, canxi hóa nhiều, bong non hoặc phát triển bất thường, lượng máu và oxy đến thai nhi sẽ giảm. Điều này ảnh hưởng đến hoạt động của thận thai nhi và làm giảm sản xuất nước tiểu, dẫn đến ít ối.

4. Thai chậm phát triển trong tử cung (IUGR)

Thai bị suy dinh dưỡng sớm thường kèm theo tình trạng giảm tưới máu thận và giảm bài tiết nước tiểu. Vì vậy, suy giảm lượng ối là một trong những dấu hiệu cảnh báo thai đang phát triển không tốt trong buồng tử cung.

5. Bất thường nhiễm sắc thể hoặc dị tật thai nhi

Một số bất thường bẩm sinh hoặc rối loạn di truyền như: Hội chứng Potter, tam thể 18, 13... có thể khiến thai bị bất thường hình thái, gây ít ối.

6. Nguyên nhân từ mẹ

Mẹ bầu bị nôn nghén nặng, tiêu chảy, sốt cao kéo dài,… gây mất nước nhiều. Hoặc mẹ mắc các bệnh lý như cao huyết áp, tiểu đường không kiểm soát, lupus ban đỏ hệ thống,… đều có thể là nguyên nhân dẫn đến lượng ối ít. Ngoài ra, mẹ đang sử dụng một số loại thuốc cũng gây tác dụng phụ làm giảm ối.

7. Không rõ nguyên nhân

Ít nước ối có thể không rõ nguyên nhân (thiểu ối vô căn). Tình trạng này cần được bác sĩ theo dõi thường xuyên để có hướng điều trị phù hợp nhất.

Siêu âm là cách xác định chính xác mức độ thiểu ối

Thiểu ối 3 tháng giữa thai kỳ có nguy hiểm không?

Trong giai đoạn từ tuần 14 - 27, nước ối đóng vai trò quan trọng, giúp thai nhi có không gian cử động tự do mà còn hỗ trợ cho sự phát triển của phổi, cơ xương khớp và đường tiết niệu. Nếu thiểu ối ở giai đoạn này, nguy cơ xảy ra các biến chứng sau là rất cao:

1. Thai chậm phát triển trong tử cung

Thiểu ối làm giảm khả năng vận động của thai, hạn chế tuần hoàn nhau thai và ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng của bé.

2. Suy phổi (thiểu sản phổi)

Trong 3 tháng giữa thai kỳ, nếu nước ối quá ít làm giảm lượng dịch hô hấp trong phổi sẽ kém phát triển, gây thiểu sản phổi. Đây là tình trạng rất nguy hiểm, có thể khiến trẻ không thể tự thở được sau sinh.

3. Biến dạng chi hoặc cột sống

Nước ối ít khiến thai bị ép sát vào thành tử cung lâu ngày, dễ gây biến dạng chi, cong vẹo cột sống, thậm chí dị tật cơ, xương.

4. Tăng nguy cơ thai lưu

Thiểu ối nặng trong giai đoạn giữa thai kỳ, đặc biệt khi liên quan đến bất thường hệ tiết niệu hoặc nhau thai kém phát triển, có thể dẫn đến thai lưu nếu không được can thiệp kịp thời.

5. Nguy cơ sinh non hoặc phải chấm dứt thai kỳ sớm

Trong một số trường hợp, nếu thiểu ối kéo dài và không cải thiện, bác sĩ có thể buộc phải can thiệp sớm để cứu thai nhi. Nguy cơ sinh non dẫn đến trẻ chưa hoàn thiện về hệ hô hấp, có thể phải can thiệp sau sinh.

Mẹ bầu nên thăm khám định kỳ để theo dõi chỉ số ối

Phương pháp chẩn đoán thiểu ối 3 tháng giữa thai kỳ

1. Chẩn đoán qua kỹ thuật siêu âm

Chẩn đoán thiểu ối trong tam cá nguyệt thứ hai được thực hiện dựa trên siêu âm sản khoa, cụ thể như sau:

• Chỉ số nước ối AFI: Bác sĩ sẽ chia tử cung thành 4 phần và đo độ sâu túi ối lớn nhất ở mỗi phần. Chẩn đoán thiểu ối khi chỉ số AFI ≤5cm.
• Chỉ số góc ối sâu nhất MVP: Bác sĩ thực hiện đo kích thước chiều sâu của góc ối lớn nhất không chứa dây rốn hoặc chi của thai nhi, được đo theo chiều dọc (thẳng đứng) bằng siêu âm. Nếu chỉ số MVP < 2cm được xem là thiểu ối.

Ngoài ra, bác sĩ còn thực hiện siêu âm hình thái học thai nhi (tuần 18–22) để đánh giá nguyên nhân gây do bất thường ở thận, bàng quang, hệ tiết niệu.

2. Một số xét nghiệm liên quan

Bác sĩ có thể chỉ định thêm các kiểm tra bổ sung để tìm nguyên nhân thiểu ối, bao gồm:

• Doppler động mạch rốn, động mạch tử cung để kiểm tra chức năng tưới máu bánh rau.
• Theo dõi tăng trưởng thai nhi, chu vi đầu, bụng, chiều dài xương đùi để đánh giá nguy cơ thai chậm phát triển trong tử cung (IUGR).
• Xét nghiệm sàng lọc nhiễm sắc thể hoặc chọc ối (nếu nghi ngờ bất thường bẩm sinh).

Tìm hiểu thêm:

• Thiểu Ối Có Sinh Thường Được Không? Giải Đáp Từ Bác Sĩ Chuyên Khoa
• Thiểu Ối 3 Tháng Cuối Thai Kỳ: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu, Cách Điều Trị

Phương pháp điều trị thiểu ối 3 tháng giữa thai kỳ

1. Điều trị bảo tồn nếu thiểu ối nhẹ

Nếu nguyên nhân không có dị tật thai nhi, rau thai vẫn hoạt động tốt, bác sĩ sẽ hướng dẫn mẹ bầu điều chỉnh lối sống để cải thiện lượng nước ối như: Thay đổi chế độ ăn uống, nghỉ ngơi nhiều hơn, bổ sung chế độ dinh dưỡng để cải thiện lượng ối.

Tuy nhiên, mẹ bầu cũng cần được thăm khám định kỳ 1 – 2 tuần/ lần để theo dõi chỉ số ối, sự phát triển thai nhi và dòng chảy động mạch rốn, đánh giá chức năng thận và hệ tiết niệu của thai nhi nếu nghi ngờ bất thường.

2. Truyền dịch điều trị thiểu ối

Trong một số trường hợp thiểu ối có chỉ định truyền ối, bác sĩ sẽ tư vấn bạn thực hiện thủ thuật truyền dung dịch đẳng trương vào buồng tử cung. Việc truyền dịch điều trị thiểu ối cần được thực hiện tại các bệnh viện uy tín, nơi có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao để theo dõi sát sao tình trạng của mẹ và bé. Trung tâm Y học bào thai Bệnh viện Đại học Phenikaa là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực chẩn đoán và can thiệp bào thai với độ ngũ chuyên gia đầu ngành sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất, đảm bảo an toàn cho mẹ và thai nhi.

TS. Nguyễn Thị Sim - Giám đốc Trung tâm Y học Bào thai Bệnh viện Đại học Phenikaa phối hợp cùng êkíp bác sĩ thực hiện thành công ca truyền ối

3. Điều trị nguyên nhân nếu phát hiện bất thường

Bác sĩ sẽ thực hiện điều trị nguyên nhân gây thiểu ối như:

• Tắc nghẽn đường tiết niệu thai nhi: Thực hiện can thiệp bàng quang thai nhi bằng shunt (ít gặp và chỉ ở trung tâm chuyên sâu).
• Dị tật nặng hoặc bất thường nhiễm sắc thể: Bác sĩ cần hội chẩn chuyên môn để cân nhắc tiên lượng sống sót của thai.
• Bánh rau kém phát triển: Cần thực hiện theo dõi sát bằng siêu âm Doppler và chỉ định hỗ trợ nếu cần.

Bạn đi khám ngay khi xuất hiện bất kỳ dấu hiệu thiểu ối 3 tháng giữa bất thường nào để kịp thời phòng tránh rủi ro

Bí quyết phòng ngừa thiểu ối giai đoạn sớm thai kỳ

Để ngăn chặn tình trạng ít nước ối khi mang thai, mẹ bầu nên chú ý:

1. Tăng cường uống nhiều nước mỗi ngày

Lượng ối ít có thể được cải thiện khi mẹ bầu tăng cường uống 2,5 – 3 lít nước/ngày. Mẹ bầu hãy tăng cường các loại nước lọc, nước dừa, nước ép trái cây tươi, tránh nước ngọt có gas hoặc caffeine. Việc tăng nước giúp cải thiện tuần hoàn máu đến bánh rau và có thể giúp tăng lượng nước ối.

2. Nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng

Mẹ bầu nên hạn chế đi lại, nghỉ ngơi nhiều hơn. Bạn nên nằm nghiêng trái, vì đây là tư thế tốt nhất giúp tăng lưu lượng máu đến tử cung và rau thai. Ngoài ra cũng không nên làm việc căng thẳng, thức khuya hay vận động quá sức.

3. Ăn uống đủ chất, ưu tiên thực phẩm giàu nước

Thai phụ nên tăng cường rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu protein và sắt. Trong chế độ ăn hàng ngày cũng nên hạn chế ăn mặn để tránh giữ nước và tăng huyết áp thai kỳ, ảnh hưởng đến bánh rau.

4. Khám thai và siêu âm định kỳ

Mẹ nên thực hiện siêu âm theo dõi chỉ số nước ối 1–2 tuần/lần theo hẹn của bác sỹ để theo dõi tình trạng ối, kiểm tra hình thái thai nhi, chức năng thận, bàng quang, đánh giá bánh rau và tốc độ tăng trưởng của bé.

Chủ động thăm khám thường xuyên khi bị thiểu ối là điều rất quan trọng

Kết luận

Nhận biết sớm các dấu hiệu thiểu ối 3 tháng giữa rất quan trọng, giúp phát hiện, thăm khám và can thiệp y tế đúng lúc, giảm rủi ro đến với thai nhi.

Để đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh và chuẩn bị sẵn sàng cho hành trình “vượt cạn” an toàn, mẹ nên chủ động theo dõi sát sao các chỉ số thai dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Trung tâm Y học Bào thai Bệnh viện Đại học Phenikaa (PhenikaaMec) chính là địa chỉ uy tín đồng hành cùng mẹ trong suốt thai kỳ. Đội ngũ chuyên gia sản khoa nhiều kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại mang lại sự yên tâm cho mẹ bầu. Nếu cần tư vấn thêm, bạn hãy liên hệ ngay hotline 1900 886648 để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn miễn phí và đặt lịch khám trong 24h.